Wydawca treści
Leśny Kompleks Promocyjny "Lasy Bieszczadzkie"
Informacje ogólne
Leśny Kompleks Promocyjny „Lasy Bieszczadzkie" został utworzony Zarządzeniem Nr 63 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych w dniu 29 listopada 2011 r. na terenie Nadleśnictw Stuposiany, Lutowiska i Cisna na łącznej powierzchni 24 234 ha.
Leśny Kompleks Promocyjny „Lasy Bieszczadzkie" został decyzją Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych w styczniu 2015 r. powiększony do 69,5 tys. ha. To niemal trzykrotnie więcej niż dotąd zajmował.
Od 2015 roku Leśny Kompleks Promocyjny „Lasy Bieszczadzkie” tworzą w całości nadleśnictwa: Baligród, Cisna, Lutowiska i Stuposiany.
Na obszarze LKP istnieją rezerwaty przyrody :
„Zakole" - rezerwat o powierzchni 5,25 ha został utworzony w 1970 r., celem zachowania zespołów pierwotnej roślinności torfowiskowej. Położony jest na wysokości ok. 570 m n.p.m. Maksymalna miąższość torfu wynosi ok. 3,35 m. Zbudowany jest z warstw torfu niskiego i przejściowego, natomiast warstwę przejściową budują torfy typu wysokiego. W rezerwacie wyróżniono dwa zbiorowiska roślinne:
- nieleśne – reprezentowane przez zespół Sphanetum magellanici (mszar wysokotorfowiskowy). Zbiorowisko to charakteryzuje się wysokim udziałem mchów
i torfowców.
- leśne – reprezentowane przez zespól Vaccinio uliginosi – Pinetum (bór bagienny), wyróżniający się niską bonitacją drzew oraz masowym udziałem gatunków charakterystycznych zespołu: borówki bagiennej oraz bagna zwyczajnego. Drzewostan buduje świerk pospolity. Jako domieszka występuje brzoza omszona. Warstwa krzewów jest słabo rozwinięta, głównie składa się z kruszyny pospolitej
i sporadycznie jarzęba pospolitego. W runie dominuje borówka czarna, borówka brusznica i borówka bagienna.
„Olszyna łęgowa w Kalnicy" - rezerwat o powierzchni 13,69 ha utworzony w 1971 roku. Przedmiotem ochrony w rezerwacie „Olszyna łęgowa w Kalnicy" jest fragment górskiego lasu łęgowego z dużym udziałem olszy czarnej w drzewostanie. Głównym zbiorowiskiem występującym na terenie rezerwatu jest olszyna bagienna Caltho-Alnetum. Przeważają tu gatunki typowe dla siedlisk wilgotnych świeżych związanych z lasami oraz torfowiskami. Rośliny prawnie chronione reprezentuje 13 gatunków, z których 8 podlega ochronie ścisłej. Na szczególną uwagę zasługuje tojad wschodniokarpacki oraz gatunki z rodziny storczykowatych.
„Sine Wiry" - rezerwat o powierzchni 450,49 ha utworzony został w 1987 r. Przedmiotem ochrony rezerwatu jest przełomowa dolina Wetliny z korytem bogatym w liczne formy skalne w postaci progów, płyt ześlizgowych, osuwisko Połoma, jezioro zaporowe, interesujące zespoły roślinne, w tym jaworzyna górska. Dominującym leśnym zbiorowiskiem roślinnym jest zbiorowisko grądu typowego (ok. 31% pow. rezerwatu), buczyny karpackiej (29% pow. rezerwatu), olszyny karpackiej (22% pow. rezerwatu), oraz kwaśnej buczyny górskiej (13% pow. rezerwatu). Wśród nieleśnych zbiorowisk roślinnych najliczniej reprezentowane są łąki z rzędu Arrhenatheretalia. Świat roślin na terenie rezerwatu jest bardzo bogaty, występuje tu około 350 gatunków roślin naczyniowych w tym 21 podlegających ochronie ścisłej i 7 ochronie częściowej.
„Krywe" - rezerwat o powierzchni 511,73 ha utworzony został w 1991 roku. Przedmiotem ochrony rezerwatu jest przełomowy fragment doliny Sanu pod pasmem Otrytu z wieloma interesującymi zbiorowiskami roślin oraz stanowiskami rzadkich roślin i zwierząt. Do największych osobliwości należy wąż Eskulapa, gatunek określony jako wymierający. Wąż Eskulapa tworzy na terenie rezerwatu jedną
z nielicznych populacji tego gatunku w Polsce.
„Cisy na Górze Jawor" – pierwszy rezerwat utworzony w polskiej części Bieszczadów Zachodnich w 1935 r. Ochroną objęte jest naturalne stanowisko cisa pospolitego Taxus baccata zlokalizowane na południowych stokach góry Jawor pomiędzy miejscowością Bystre a Jabłonkami.
„Woronikówka" – rezerwat florystyczny powstały w 1989 r. Ochronie podlega naturalne stanowisko cisa pospolitego. Wykształciła się tu również jaworzyna z języcznikiem zwyczajnym Phyllitis scolopendrium. Do rezerwatu prowadzi krótka ścieżka przyrodnicza.
„Gołoborze" – rezerwat przyrody nieożywionej utworzony w 1969 r. Ochroną objęte są najniżej położone w Karpatach rumowiska skalne. Przez rezerwat prowadzi ścieżka przyrodnicza. W niewielkiej odległości znajduje się źródło mineralne oraz pozostałości sztolni. Do rezerwatu można dojechać od strony m. Bystre w kierunku wis Rabe k/Baligrodu.
LKP „Lasy Bieszczadzkie" położny jest w całości na obszarze Natura 2000, w obu dyrektywach: Siedliskowej (SOO) i Ptasiej (OSO) .
LKP „Lasy Bieszczadzkie" położony jest również w całości na obszarze Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery „Karpaty Wschodnie" .
LKP jest obszarem funkcjonalnym o znaczeniu ekologicznym, edukacyjnym i społecznym. Celem jego utworzenia jest promocja trwale zrównoważonej gospodarki leśnej oraz ochrona zasobów przyrody w lasach.
LKP „Lasy Bieszczadzkie" położony jest na pograniczu Karpat Zachodnich i Wschodnich. Tereny te posiadają dużą naturalność oraz wysokie walory przyrodnicze i krajobrazowe.
To warto zobaczyć:
A) Na terenie Nadleśnictwa Stuposiany:
1. Zagroda żubrów - powstała w 2012 r. i zlokalizowana na trasie Stuposiany - Muczne. Najistotniejszym zadaniem zagrody jest kontynuacja hodowli żubra białowiesko-kaukaskiej, która zapoczątkowana była w Nadleśnictwie Stuposiany w 1963 r. Zagroda jest również elementem ochrony przyrody, jak również pełni funkcję edukacyjną – jest to jedyna w Polsce zagroda pokazowa żubrów linii białowiesko-kaukaskiej, tzw. górskiej. Wstęp do zagrody jest bezpłatny. Istnieje możliwość skorzystania z prelekcji na temat tego gatunku, prowadzonych przez pracownika nadleśnictwa, przy grupie min. 10 osób.
2. Centrum Promocji Leśnictwa w Mucznem – obiekt ten powstał w wyniku modernizacji. Obecne Centrum Promocji Leśnictwa to dawny hotel robotniczy, powstały w latach 70. Obiekt ten łączy elementy edukacji i turystyki. Powstanie CPL niewątpliwie wzbogaciło ofertę edukacyjno-przyrodniczo-leśną na terenie całego LKP „Lasy Bieszczadzkie” oraz ofertę turystyczną. Przy CPL znajduje się pawilon wystawowy ze stałą ekspozycją fauny i flory bieszczadzkiej oraz arboretum krzewów polskich.
3. Pawilon wystawowy przy Centrum Promocji Leśnictwa – w pawilonie znajduje się 6 ekspozycji przedstawiających faunę i florę Bieszczadów Każda z wystaw przedstawia inną porę roku i prezentuje inne gatunki zwierząt, roślin i grzybów. Dzięki multimediom jest możliwość wysłuchania ciekawostek o gatunkach, które opowiada Ksawery Jasiński. Dodatkowo w godzinach zwiedzania pawilon obsługiwany jest przez edukatora leśnej, który odpowiada na wszelkie pytania i udziela dodatkowych informacji. Istnieje również możliwość organizacji zajęć edukacyjnych dla większych grup.
4. Arboretum Krzewów Polskich – powstało z myślą o poszerzeniu wiedzy dendrologicznej i botanicznej. W arboretum można zobaczyć gatunki drzew, krzewów i roślin występujących na terenie Bieszczadów jak i całej Polski. Ścieżki, które są poprowadzone przez arboretum są opatrzone tablicami informacyjnymi umożliwiającymi zdobycie wiedzy. W cieniu drzew będzie można odpocząć w specjalnie przygotowanym do tego miejscu, nad brzegiem potoku.
5. Plenerowe Muzeum Węgla Drzewnego – Bieszczady są kojarzone z dymiącymi retortami. Z uwagi na dużą bazę surowcową w postaci dużych zasobów drewna bukowego, wypalanie węgla drzewnego ma tu długą tradycję. Jeszcze kilka lat temu na trasie Stuposiany – Muczne funkcjonował wypał węgla drzewnego, który wzbudzał duże zainteresowanie. Czynniki ekonomiczne doprowadzają, jednak, do zamykania kolejnych wypałów. Dlatego, by ocalić pamięć, Nadleśnictwo Stuposiany stworzyło w miejscu wcześniejszego wypału muzeum o tej tematyce. Wybudowany został mielerz, ustawiono retortę, tablice edukacyjne oraz przykładowy barak mieszkalny w którym zostały ustawione portrety wypalaczy, które uwiecznił Paweł Malarczyk.
6. Taras widokowy Pichurów - panorama Bukowego Berda, Krzemienia, Kopy Bukowskiej i Halicza.
7. Filary mostu leśnej kolejki wąskotorowej (funkcjonującej w latach 1904 – 1936) na potoku Roztoki.
B) Na terenie Nadleśnictw Lutowiska, Cisna i Baligród:
1. Dwernik – Kamień (1004m) – efektowny widok na bieszczadzkie połoniny
2. Ruiny cerkwi w Hulskiem – pozostałości po murowanej cerkwi p.w. św. Paraskewy z 1820 r. , dzwonnicy oraz cmentarza
3. Wodospad Szepit na potoku Hylatym - najwyższy wodospad w Bieszczadach
4. Ruiny cerkwi w Krywem – pozostałości po murowanej cerkwi p.w. św. Paraskewii z 1842 r.
5. Rezerwat „Sine Wiry" – przełom rzeki Wetlinka u stóp góry Połoma z licznymi progami skalnymi i głazami
6. Pozostałości po cerkwiach i cmentarzach w miejscowościach Jaworzec, Łuh i Zawój
7. Polany widokowe na Dziurkowcu (1188 m) i Płaszy (1163 m) – pasmo graniczne ze Słowacją.
8. Dolina Łopienki - jedna z najbardziej znanych nieistniejących bieszczadzkich wsi położona na terenie nadleśnictw Baligród i Cisna, u podnóży Łopiennika (1069 m n.p.m.). W miejscu tym zachowała się jedynie cerkiew pod wezwaniem Świętej Męczennicy Paraskewii. Obiekt ten dzięki staraniom Zbigniewa Kaszuby oraz Towarzystwa Karpackiego po długim okresie prac został odrestaurowany i oddany do użytku. Dziś można go zwiedzać, poczuć mistyczną atmosferę tego miejsca, a w pierwszą niedzielę października wziąć udział obrzędach odpustowych. Z Łopienki można wyruszyć wytyczonymi przez Nadleśnictwo Baligród ścieżkami w kierunku przełęczy Hyrcza, a stąd aż na szczyt Korbani (894,2 m n.p.m.), na którym wybudowano wieżę widokową.
9. Korbania (894,2 m n.p.m) – szczyt oraz teren przyległy jest przykładem zarastającej reglowej polany pasterskiej, której dzięki staraniu leśników przywrócono dawny charakter. Wybudowanie drewnianej, trzypoziomowej wieży umożliwiło podziwianie widoku od Zalewu Solińskiego przez pasma Żukowa i Otrytu, aż do połonin. Na nieoczekiwane zmiany pogodowe przygotowany został drewniany schron. Od szczytu wytyczone zostały dwie ścieżki oznaczone na czerwono w kierunku miejscowości Bukowiec oraz ścieżka oznaczona na zielono w kierunku przełęczy Hyrcza do Łopienki.
Członkowie RNS LKP „Lasy Bieszczadzkie” – kadencja 2020-2024
- Marek Andruch – Starosta Bieszczadzki
- Grzegorz Chudzik – Grupa Bieszczadzka GOPR
- Bogumił Dąbek – zastępca dyrektora, BULiGL oddział w Przemyślu
- Prof. Dr hab. Wiesław Fałtynowicz – kierownik, Zakład Botaniki, Wydział Nauk Środowiskowych Uniwersytetu Wrocławskiego
- Wojciech Gawor – dyrektor ds. programów młodzieżowych i logistyki, PZN
- Prof. Dr hab. Wojciech Grodzki – kierownik, Zakład Lasów Górskich IBL
- Bogusław Kochanowicz – wójt Gminy Czarna
- Danuta Kornaga – dyrektor, Publiczna Szkoła Podstawowa w Czarnej
- Czesław Lang – były kolarz, wicemistrz olimpijski
- Grzegorz Leśniewski – artysta fotograf
- Dr hab. Robert Lipelt – wykładowca akademicki, Uczelnia Państwowa im. Jana Grodka w Sanoku
- Dr inż. Jan Łukaszewicz – Zakład Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych, IBL
- Prof. Dr hab. Inż. Stanisław Małek – kierownik, Katedra Ekologii i Hodowli Lasu, Wydział Leśny UR w Krakowie
- Krzysztof Mróz – wójt Gminy Lutowiska
- Robert Niemczuk – radny Gminy Cisna
- Prof. Dr. Hab. Henryk Okarma – Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie
- Prof. Dr han. Wanda Olech – Piasecka – dziekan, Wydział Nauk o Zwierzętach, Katedra Genetyki i Ogólnej Hodowli Zwierząt, SGGW w Warszawie
- Stanisław Orłowski – przewodnik beskidzki
- Jan Podraza – przewodniczący Rady Gminy Czarna
- Antoni Pomykała – p.o. zastępcy Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Rzeszowie i Regionalnego Konserwatora Przyrody
- Krzysztof Potaczała – redaktor naczelny, Gazeta Bieszczadzka
- Dr Ryszard Prędki – dyrektor Bieszczadzkiego Parku Narodowego
- Leopold Pstrzoch – Usługi Leśne i Rekreacyjne
- Artur Sawicki – główny specjalista, Wydział Informacji Naukowej i Promocji, IBL
- Ludwik Sobol – dyrektor, SP nr 1 im. Aleksandra Fredry w Cisnej
- Prof. Dr hab. Inż. Jarosław Socha – Katedra Zarządzania Zasobami Leśnymi, Wydział Leśny UR w Krakowie
- Jan Stachyrak – organizator plenerów rzeźbiarskich, były dyrektor Zespołu Karpackich Parków Krajobrazowych
- Paweł Stańko – Stowarzyszenie Bieszczadzkie Trasy Narciarskie
- Robert Stępień – wójt Gminy Baligród
- Prof. Dr hab. Inż. Józef Suliński – Wydział Leśny UR w Krakowie,
- Renata Szczepańska – wójt Gminy Cisna
- Ryszard Szukalski – prezes, PPH „Dankros”
- Małgorzata Tkacz – nauczyciel, Zespół Szkół w Lutowiskach
Na pierwszym posiedzeniu Rada wybrała ze swego grona prof. Henryka Okarmę na przewodniczącego, prof. Wojciecha Grodzkiego z Instytutu Badawczego Leśnictwa na zastępcę oraz Krzysztofa Potaczałę, redaktora naczelnego Gazety Bieszczadzkiej na sekretarza - osoby te stanowią prezydium rady.